Ինչո՞ւ պետք է հաշվառվել որպես հաշմանդամություն ունեցող անձ

Ինչո՞ւ պետք է հաշվառվել որպես հաշմանդամություն 

ունեցող անձ

Շատ հաճախ կարելի է լսել որ, մարդիկ հաշմանդամության կարգ ստանում են միայն նրա համար, որպեսզի պետությունից ստանան ֆինանասկան աջակցություն:  Շատերը նաև վկայում են այն մասին, որ դեպքեր են լինում,երբ մարդիկ փորձում են այսպես ասած «թղթերը դասավորել» կամ «թղթերը սարքել», որպեսզի կարողանան թոշակ ստանալ: Այստեղ ինքնին ակնհայտ են բազմաթիվ կոռուպցիոն ռիսկերն ու անարդարությունները այն անձանց նկատմամբ, ովքեր իսկապես ունեն հաշմանդամություն և իրավունք օգտվելու իրենց հասանելիք ծրագրերից:  Շատ դեպքերում նույնիսկ որոշ ծնողներ խուսափում են իրենց երեխաներին տանել համապատասխան փորձաքննության, քանի որ 1) չեն ուզում քաշքշուկի մեջ հայտնվել 2) համարում են, որ իրենք կարող  են հոգալ երեխայի կարիքները և չեն ուզում, որ երեխան ստանա համապատասխան կարգ: Վերջիններս հաշվի չեն առնում,  երեխայի ապագայի հետ կապված հետագա դժվարություններն ու համապատսախան ծրագրերից երեխայի օգտվելուց զրկվելը՝ համապատասխան կարգ չունենալու պատճառով: Հաշմանդամություն ունեցող անձն ունի մի շարք իրավունքներ, կարելի է ասել արտոնություններ կրթության, առողջապահության և այլ ոլորտներում: Այդ իսկ պատճառով, պետք է տեղյակ լինել սեփական իրավունքներից, հասնել դրանց իրացմանը և պետք չէ խուսափել, որպես հաշմանդամություն ունեցող անձ հաշվառնելուց, եթե դրա կարիքն իսկապես կա: 

            
   

Եվ այսպես մենք փորձել ենք մի քանի օրեսդրական մեջբերումներ կատարելու միջոցով, ինչպես նաև համապատասխան հղումներ անելով մի փոքր հեշտացնել Ձեր գործը և Ձեր իրավունքներն առավել մոտեցնել Ձեզ:  Ինչպես նաև Ձեզ ենք ներկայցնում մի քանի վիճակագրական տվյալներ:

2018 թ. հունիսի 30-ի դրությամբ հանրապետությունում հաշվառված է 188,051 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 106,701 անձ /56,7%/ աշխատանքային տարիքի են (ըստ հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019 թվականի տարեկան ծրագիր կետ 21-ի): 2018 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Զբաղվածության տարածքային կենտրոններում հաշվառված է 2983 հաշմանդամություն ունեցող անձ: Տարվա ընթացքում աշխատանքի է տեղավորվել 187 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 48-ը զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերի արդյունքում: Զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերում ընդգրկվել է 56 հաշմանդամություն ունեցող անձ(ըստ  կետ 22-ի): Մեջբերում ՀՀ օրենքից ՀՀ-ում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին.

Հաշմանդամություն ունեցող անձը, ով առողջության խաթարմամբ պայմանավորված կենսագործունեության սահմանափակումների հետևանքով ունի սոցիալական պաշտպանության անհրաժեշտություն: Որպես հաշմանդամություն ունեցող անձ կարելի է հաշվառվել բժշկասոցիալական փորձաքննություն անցնելուց հետո: Մեջբերում ՀՀ օրենքից ՀՀ-ում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին:

Բժշկասոցիալական փորձաքննություն՝ հիվանդության, խեղման կամ վնասվածքի հետևանքով օրգանիզմի ֆունկցիաների կայուն խանգարումով պայմանավորված՝ կենսագործունեության սահմանափակումների գնհատման հիման վրա հաշմանդամության սահմանումը, ինչպես նաև հաշմանդամի վերականգնման և սոցիալական պաշտպանության տեսակների որոշումը: Բժշկասոցիալական փորձաքննության իրականացմանը կարելի է ծանոթանալ ՀՀ-ում հաշմանդամների սոցալական պաշտպանության մասին օրենքի հոդված 6-ում:

Ի՞նչ իրավունքներ ունեն հաշմանդամություն ունեցող անձինք:

Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքները հստակ սահմանված են ՀՀ հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության ՀՀ օրենքում (օրենքը ուժի մեջ է 01.08.1993թ և ներկայումս գոծում է) և  Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին կոնվենցիայում (օրենքը ընդունվել է 30.03.2007 թ., իսկ ՀՀ այն վավերացրել է 22.10.2010 թ. և այն ներկայումս գործում է): 

Մարիամ Ադամյան

Իջևան Ինֆոտուն