Հետազոտություն

Հետազոտություն

Սահմանամերձ համայնքներում կանանց անվտանգության, ապահով միջավայրի, առողջության, աշխատանքի և
կրթության իրավունքների  իրացման խնդիրները

     Սույն հետազոտությունն իրականացվել է  «Մարդամեջ սոցիալ-նորարարական հավաք 2020» ծրագրի կողմից ֆինանսավորվող «Տար ինձ Տավուշ» ծրագրի շրջանակներում։ Հետազոտության գործիք հանդիսացել է նախապես մշակված հարցաթերթիկը։ Հարցումներն իրականացվել են Տավուշի մարզի սահմանամերձ Չինարի, Մովսես, Պառավաքար, Բերքաբեր, Ոսկեպար համայնքների 18-ից բարձր տարիքային խմբի կանանց շրջանում՝ պարզելու նրանց ունեցած դժվարություններն  իրենց իրավունքների՝ մասնավորապես ապահով միջավայրի, առողջության, աշխատանքի և կրթության իրավունքների իրացման հետ կապված։ Հետազոտության իրականացման ողջ ընթացքում ներգրավված են եղել «Տար ինձ Տավուշ» ծրագրային թիմի մասնակիցները: Ծրագրի թիմին աջակցել է Իջևան ԻնֆոՏան թիմը։

     Հարցման արդյունքները ներկայացվում են  ընդհանրացված տեսքով:

     Հարցվողների թիվը՝ 62:

      Գծապատկեր 1-ում ներկայացված է համապատասխանաբար յուրաքանչյուր  համայնքում արված հարցումների թիվը։ Հարցվածների մեջ տոկոսային հարաբերությամբ մեծ տեղ են զբաղեցնում 32-47 տարեկանները և 57-ից բարձր տարիքի կանայք, որոնցից 78․4%-ն՝ ամուսնացած, 22,6%-ը՝ չամուսնացած։

    Ըստ գծապատկեր 2-ի տվյալների հասկանում ենք, որ հարցվածների շրջանում կրթական մակարդակը բավականին բարձր է։

   Այսպես՝ հարցվողների 11,3%-ը ունի միջին մասնագիտական, 41.9%-ը՝ (թերի) բարձրագույն կրթություն:

Գծապատկեր 2

Նշենք նաև, որ հարցվածների 41,9%-ն ուներ մասնագիտություն կամ արհեստ և զբաղվում էր դրանով, 24,2%-ն ուներ, բայց չէր զբաղվում դրանով, իսկ 33,9%-ը չուներ որևէ մասնագիտություն կամ արհեստ։

Գծապատկեր 3-ից հասկանալի է, որ հարցվածների  կեսից մի փոքր ավելի մասն (51%) աշխատում է, իսկ մյուս կեսը (49%)՝ ոչ, իսկ հետազոտության հաջորդ մասից պարզ է դառնում, որ նրանց հիմնական զբաղվածությունը կենտրոնացված է հողագործության և անասնապահության ոլորտներում։

Գծապատկեր 3

Հարցին, թե տեղյա՞կ են արդյոք, իրենց համայնքում կա՞ն ինչ-որ զբաղվածության խմբակներ (կարուձև, գորգագործություն և այլն) հարցվողները պատասխանել են գծապատկեր 4-ում նշված տոկոսայնությամբ։

                                                                                                                                          Գծապատկեր 4

Հարկ է ընդգծել նաև այն փաստը, որ անկախ բոլոր դժվարություններին՝ հարցվածների գերակշիռ մեծամասնությունը (77%), չէր ցանկանա ապրել այլ համայնքում։

 

Թե որքա՞ն հաճախ են ստիպված լինում այլ համայնք գնալ, որևէ ծառայությունից՝ սրճարան, համերգասրահ, վարսավիրանոց, խնամքի հետ կապված այլ ծառայություն և այլն օգտվելու համար  հարցի պատասխաններն ամփոփվում են գծապատկեր 5-ում։
                                                                                                                                          Գծապատկեր 5

Ժամանակավորապես՝ ուսման, որևէ դասընթացի մասնակցության կամ աշխատանքի նպատակով այլ վայր տեղափոխվելու դեպքում առաջացող հիմնական դժվարությունները, հարցվածների մեծամասնությունը ներկայացրել են հետևյալ դասակարգմամբ․

● հոգսերս այնքան շատ են, որ նման գործերի մասին չեմ էլ հասցնում մտածել,

●ես նման բաներով չեմ հետաքրքրվում,

●չեմ կարող ընտանիքիս միայնակ թողնել,

●արդեն շատ մեծ եմ, որ նման բաներով հետաքրքրվեմ։

Հարցվածների 93,5%-ը նշում է, որ իրենց համայնքում առկա է առնվազն մեկ բուժհաստատություն, նրանցից 43,5%-ը բժշկական ծառայությունների որակը համարում է լավ, 38,7%-ը՝ բավարար, 6,4%-ը՝ շատ վատ, 11,3%-ը դժվարանում է պատասխանել։

 

Թե որքա՞ն ժամանակ է պահանջվում առաջին բժշկական օգնությունն իրենց հասնելու համար հարցվողները պատասխանել են գծապատկեր 6-ում ներկայացված պատկերով, իսկ առողջական վիճակի համար բժշկին ալցելելու կամ բժշկական օգնություն ստանալու համար հիմնականում (46.8%) անհրաժեշտություն է առաջանում այցելել Երևան կամ մարզկենտրոն Իջևան։

                                                                                                                                         Գծապատկեր 6

 

Հուսալի ապաստարանների առկայությունը, ինչպես երևում է գծապատկեր 7-ում, հավաստում են հարցվածների միայն 25,8%-ը։  

                                                                                                                                          Գծապատկեր 7

Ըստ հարցման արդյունքների կրակոցների ձայներ բնակիչները հիմնականում (56.5%) ավելի հաճախ լսում էին նախկինում, հիմա՝ ոչ, իսկ ըստ հարցվածների 30,6%-ի լսում են ամեն օր, ինչն արտացոլվում է գծապատկեր 8-ում։ 

Գծապատկեր 8

Հատկանշական է նաև այն փաստը, որ նույնիսկ հնարավորության դեպքում հարցվածների միայն 16,1%-ը իրենց երեխաներին ապահով բնակության համար այլ վայր կտեղափոխեին։ (Գծապատկեր 9)

Գծապատկեր 9

Միջին կշռված գնահատականը, որը հարցվածների կողմից տրվել է համայնքում գործող իրավապահ մարմինների և փրկարար ծառայության աշխատանքի համար 3,2-ն է, որն էլ ենթադրում է ծառայության մատուցման միջին որակ։ Գնահատումն իրականացվել է 1-5 բալանոց սանդղակով, որտեղ 1-ը՝ շատ վատ, իսկ 5-ը՝ շատ լավ։ (Գծապատկեր 10)

Գծապատկեր 10

 Միջին կշռված գնահատականը, որը բնութագրում է համայնքում հարցվածների  ապահովվածության զգացումը 3,1-ն է։ Գնահատումն իրականացվել է 1-5 բալանոց սանդղակով, որտեղ 1-ը՝ շատ վատ, իսկ 5-ը՝ շատ լավ։

 Հարցին, թե կցանկանայի՞ն արդյոք խորհրդակցել իրավաբանի կամ փաստաբանի հետ իրենց իրավունքների կամ խնդիրների վերաբերյալ, հարցվողների մեծամասնությունը(69.4%) պատասխանել է ոչ։ (Գծապատկեր 11)

 Գծապատկեր 11

 

Ամփոփելով՝ կարող ենք ասել, որ վերոնշյալ սահմանամերձ համայնքներում կանանց մոտ մեծամասամբ առկա է իրազեկվածության, զբաղվածության, կրթական համակարգի և տարատաեսակ, այդ թվում՝ անվտանգային ենթակառուցվածքների խնդիր։

Այնուամենայնիվ կանայք  մեծ ցանկություն ունեն շարունակելու ապրել և աշխատել իրենց համայնքներում, զբաղվել իրենց համայնքերի զարգացմամբ, ինչպես նաև խթանել կյանքի որակի բարելավմանը և լինել փոփոխող ուժը իրենց բնակավայրերում։

Եվ ինչպես ասում է հարցվող կանանցից մեկը՝  «Հայրենիքը սկսվում է  սահմանից, որտեղ կանանց համար ամեն օրը մի նոր կյանք է ու պայքար»։